TQ muốn nắm ngành khai thác khoáng sản Việt Nam?
Trung Quốc muốn đứng đằng sau điều hành hoàn toàn ngành khai thác khoáng sản của Việt Nam
“Từ việc đầu tư này họ sẽ dễ dàng nắm ngành khai thác khoáng sản của Việt Nam”, TS Nguyễn Văn Ban lo ngại việc doanh nghiệp Trung Quốc mua lại giấy phép để khai thác khoáng sản của Việt Nam.
PV:- Thưa ông, mới đây theo thông tin từ Cục địa chất khoáng sản (Bộ TNMT) cho biết, năm 2010 cả nước có 5000 giấy phép khai khoáng được cấp cho 2.000 doanh nghiệp nhưng nhiều giấy phép khai khoáng đã được bán cho doanh nghiệp Trung Quốc, ông có biết tình trạng này không, thưa ông?
TS. Nguyễn Văn Ban: – Theo tôi, thông tin Cục địa chất khoáng sản đã đưa ra thì chắc chắn đó là số liệu chính xác. Cá nhân tôi không quá bất ngờ trước những thông tin này. Theo tôi, trước đây, thông tin này còn bị che giấu vì có thể tình trạng này xảy ra phổ biến ở các doanh nghiệp địa phương.
PV:- Theo tường thuật trên một tờ báo lớn của Việt Nam, đại diện ngành khoáng sản Việt Nam đã nói, nhiều giấy phép khai thác khoáng sản đã được bán cho doanh nghiệp Trung Quốc. Ông bình luận thế nào về thông tin này?
TS. Nguyễn Văn Ban: – Chắc chắn là luật pháp không cho phép. Việc mua bán giấy phép kinh doanh phải tuân thủ quy định rất nghiêm ngặt của luật doanh nghiệp.
Tôi cho rằng, vị lãnh đạo đó muốn nhấn mạnh đến thực tế là các doanh nghiệp Trung Quốc đang núp bóng cá nhân hoặc những tổ chức người Việt đứng tên rồi rót tiền, điều hành phía sau.
Khi đó, doanh nghiệp Trung Quốc sẽ đầu tư vốn, đầu tư công nghệ, thiết bị và kinh doanh.
PV: – Doanh nghiệp Trung Quốc sẽ được lợi gì từ sự đầu tư này? Và nếu để xảy ra tình trạng này, thiệt hại của Việt Nam sẽ thế nào?
TS. Nguyễn Văn Ban: – Trung Quốc là nước nghèo về khoáng sản, luôn tìm cách đi gom quặng thô của nhiều nước với giá rẻ về tự chế biến còn các doanh nghiệp Việt Nam lại thiếu tiền.
Nắm bắt được điểm yếu này, Trung Quốc sẵn sàng đổ tiền để khai thác, tuy nhiên do vướng phải những quy định của pháp luật nên Trung Quốc phải ẩn danh dưới một cá nhân hoặc một tổ chức người Việt Nam để hợp thức hóa chuyện khai thác khoáng sản.
Vấn đề này cũng đã từng được nói tới khi nhà thầu Chalieco của Trung Quốc có sự hợp tác với TKV thực hiện khai thác boxit Tây Nguyên.
Sự hợp tác gồm có 3 dự án, bao gồm cả thiết kế nhà máy luyện bột nhôm, mua trang bị và thiết kế xây dựng kỹ thuật. Chalieco trù tính hoàn tất nhà máy tuyển luyện bột nhôm trong vòng 2 năm.
Cùng đầu tư có nghĩa là Chalieco cũng phải bỏ tiền vào. Mà đã bỏ tiền vào tức là có cổ phần, có lợi nhuận cùng nhiều hình thức khác. Như vậy rõ ràng đây cũng là hình thức mà Trung Quốc đang muốn khống chế ngành công nghiệp chế biến nhôm của Việt Nam.
Tất nhiên khi bán giấy phép thì doanh nghiệp Việt phải nhìn thấy lợi họ mới làm nhưng có lợi như thế nào thì phải tìm hiểu kỹ.
Nếu nhìn rộng ra rõ ràng sẽ thấy, từ việc đầu tư này họ sẽ dễ dàng nắm toàn bộ ngành khai thác khoáng sản của Việt Nam. Khi đã đầu tư tiền, nghĩa là họ là chủ và họ có quyền điều hành ngành khai thác khoáng sản theo hướng có lợi cho họ.
PV:- Trong khi đó, ai cũng nói là xuất lậu khoáng sản, than đã rất trầm trọng, kinh khủng, nhưng chẳng ai làm gì cả, tình trạng đó vẫn tiếp diễn, vậy phải giải thích điều này thế nào? Có liên quan gì giữa hai thực trạng này không, thưa ông?
TS. Nguyễn Văn Ban: – Tất nhiên là có mối liên hệ. Đầu tiên phải nói tới tình trạng xuất lậu than, khoáng sản của Tập đoàn than khoáng sản Việt Nam TKV, mà con số lên tới gần chục triệu tấn than, bằng gần một nửa khối lượng than khai thác như vậy là số lượng rất lớn.
Trong ngành luyện kim màu thuộc chuyên môn của tôi, cũng diễn ra tình trạng tương tự. Tôi từng nghe những người làm việc ở các mỏ nói là nhiều trường hợp các đối tượng xuất lậu chở ra phao số 0 hoặc cho đi đường sông ra biển rồi sang TQ.
Với quặng sắt, hôm tôi lên Cao Bằng, các đồng nghiệp và một số lái xe tải nói lại là trước họ lái xe chở quặng qua các cửa khẩu, sau đó chủ trương thay đổi, việc xuất lậu đường bộ khó khăn, thì các đối tượng xuất lậu cho quặng đi đường sông ra biển rồi sang TQ.
Điều này cho thấy công tác quản lý quá yếu kém, tạo nhiều kẽ hở để các doanh nghiệp móc nối tạo lợi ích nhóm.
PV: – Vậy theo ông để ngăn chặn tình trạng này chúng ta phải làm gì?
TS. Nguyễn Văn Ban:- Phải làm nghiêm. Cùng với việc xiết chặt công tác quản lý thì cần phải truy trách nhiệm người quản lý ngành nếu để xảy ra sai phạm. Nếu làm được như vậy, chắc chắn sai phạm sẽ giảm.
PV: Xin cảm ơn ông!
THEO ĐẤT VIỆT
